ارزیابی سناریوهای توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار بر منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل سازی پویایی سیستم

Authors

حمزه علی علیزاده

عبدالمجید لیاقت

تیمور سهرابی

abstract

توسعۀ سیستم های آبیاری تحت فشار از دیدگاه مدیریت بهینۀ منابع آب بسیار مهم می باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثرات توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار بر پایداری کشاورزی دشت ورامین و اثر مشوق های دولتی بر توسعه این سیستم ها بود. بدین منظور با استفاده از روش پویایی سیستم که قابلیت مناسبی در مدل سازی محیط های پیچیده دارد، مدل مدیریت یکپارچه منابع آب دشت ورامین با لحاظ جنبه های اقتصادی و زیست محیطی تدوین شد. نتایج نشان داد که توسعه بدون برنامه سیستم های آبیاری تحت فشار نه تنها باعث صرفه جویی در مصرف آب نمی شود، بلکه منجر به تخریب آبخوان های زیرزمینی کشور می شود. نتایج همچنین نشان داد که در صورت استفاده از منابع آب سطحی، توسعه سیستم های آبیاری بارانی اگر با افزایش سطح کشت همراه نباشد باعث افزایش درآمدهای ملی و کاهش افت آب های زیرزمینی خواهد شد. در غیر این صورت اگر کشاورزان اقدام به افزایش سطح کشت نمایند دولت با کمک مالی به کشاورزان به نابودی منابع آب زیرزمینی کشور کمک کرده است. در صورت توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار در اراضی که از آب زیرزمینی استفاده می کنند، در هر دو شرایط بدون افزایش سطح کشت و با افزایش سطح کشت (20 درصد افزایش سطح کشت) وضعیت کمی آب زیرزمینی بهبود خواهد یافت؛ هر چند بهبود در شرایط افزایش کشت جزئی می باشد. بنابراین ارائه تسهیلات توسعه سیستم های آبیاری بارانی تنها به شرط حفظ سطح کشت و کاهش مصرف آب به پایداری کشاورزی کشور کمک می کند. برای دستیابی به کشاورزی پایدار پیشنهاد می شود که دادن تسهیلات به کشاورزان اولویت بندی شود. به این صورت که دادن تسهیلات به بهره برداران آبهای زیرزمینی برای توسعه آبیاری تحت فشار در اولویت اول، توسعه سیستم های آبیاری خرد (تیپ و قطره ای) به علت اینکه دارای کمترین تبخیر از سطح خاک می باشند در اولویت دوم و سیستم های آبیاری سطحی مکانیزه و سیستم های آبیاری بارانی نوین مانند lesa که تبخیر و بادبردگی در آنها حذف شده در اولویت سوم  قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی سناریوهای توسعه سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار بر منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل‌سازی پویایی سیستم

توسعۀ سیستم‌های آبیاری تحت فشار از دیدگاه مدیریت بهینۀ منابع آب بسیار مهم می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثرات توسعه سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار بر پایداری کشاورزی دشت ورامین و اثر مشوق‌های دولتی بر توسعه این سیستم‌ها بود. بدین منظور با استفاده از روش پویایی سیستم که قابلیت مناسبی در مدل‌سازی محیط‌های پیچیده دارد، مدل مدیریت یکپارچه منابع آب دشت ورامین با لحاظ جنبه‌های اقتصادی و زیست‌محیطی تدوین...

full text

ارزیابی سناریوهای مختلف تخصیص منابع آب سد چغاخور با استفاده از روش پویایی سیستم

پیش‌بینی تغییرات رفتاری در سیستم‌های منابع آب تحت تاثیر اعمال سناریوها و سیاست‌های بهره‌برداری تلفیقی می‌تواند به بهره‌برداری بهینه از این منابع کمک کند. به منظور بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب سد چغاخور برای تامین ‌نیازهای پایین‌دست مدل پویایی سیستم در محیط VENSIM طراحی و اجرا گردید. همچنین مقادیر ورودی به مخزن سد و تبخیر از مخزن سد با استفاده از مدل سری زمانی ARIMA برای پنج سال آینده پیش‌بینی...

full text

ارزیابی سناریوهای مختلف تخصیص منابع آب سد چغاخور با استفاده از روش پویایی سیستم

پیش بینی تغییرات رفتاری در سیستم های منابع آب تحت تاثیر اعمال سناریوها و سیاست های بهره برداری تلفیقی می تواند به بهره برداری بهینه از این منابع کمک کند. به منظور بهره برداری تلفیقی از منابع آب سد چغاخور برای تامین نیازهای پایین دست مدل پویایی سیستم در محیط vensim طراحی و اجرا گردید. همچنین مقادیر ورودی به مخزن سد و تبخیر از مخزن سد با استفاده از مدل سری زمانی arima برای پنج سال آینده پیش بینی ...

full text

شبیه سازی تولید نفت شیل با رویکرد پویایی های سیستم، تحت سناریوهای مختلف

موج تولید نفت آمریکای شمالی و در راس آن نفت شیل آمریکا، شوکی در زمینه ی عرضه­ی نفت پدید آورده که در صورت ادامه­ی این روند، تاثیری شدید بر بازار جهانی نفت خواهد گذاشت. در این پژوهش تلاش شده با به کار بستن رویکرد پویایی های سیستم و درنظر گرفتن عوامل تکنولوژیکی، اقتصادی و زمین­ شناسی، آینده­ی روند تولید نفت شیل آمریکا بررسی گردد. مدل پیشنهادی این پژوهش تحت  سناریوهای چندگانه ی قیمت، تکنولوژی و منا...

full text

تحلیل بستر نهادی سیستم منابع آب زیرزمینی محدوده رفسنجان با رویکرد پویایی سیستم

بهره‌برداری ناپایدار از منابع آب زیرزمینی باعث افت آبخوان‌ها و به‌تبع آن آثار اجتماعی-اکولوژیکی گسترده‌ای در سطح کشور گردیده است. محققین برای برون‌رفت از این بحران رویکردهای مختلفی را موردبررسی قرار داده‌اند. عمده این مطالعات به‌ویژه در ایران، تأکید ویژه‌ای بر ابعاد مهندسی داشته است درصورتی‌که اصول حاکم بر مدیریت یکپارچه منابع آب، نگرشی بین رشته‌ای را مورد توجه قرار داده است. مشکل کاهش سطح ایست...

full text

مدل سازی پویایی های سیستم صف با استفاده از رویکرد پویایی سیستم

در یک تعریف ساده، تئوری صف، علم تجزیه و تحلیل و مدیریت خطوط انتظار است. تئوری صف، شاخه ای از علم ریاضیات است که در اوایل قرن بیستم در حین مطالعه بر روی خطوط انتظار تلفن توسعه پیدا کرد. باید توجه داشت که در تمام سیستم های صف، انسان حضور ندارد، ولی در سیستم های صفی که در آن ها انسان به عنوان ارائه دهنده خدمت فعالیت می کند می توان سیستم صف را یک سیستم پویا در نظر گرفت؛ زیرا در این گونه سیستم ها، ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نشریه حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)

Publisher: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

ISSN

volume 3

issue 4 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023